ز جای میخیزی و قامت میتابانی و اوج میکشی

حال آنکه مقصد نه آسمانیست و نه خدایی که در این نزدیکیست

و مقصد تو بوسه ای از لبهاییست از جنس هوس و از جنس خاک آغشته با نم مرداب

و تو تنهایی و تنها پیچکی بالا رفته بر قامب سراب پنداریهایت

به تو هم میگویند عاشق

به جمع  متوهمان عشق خوش آمدی

این حرف دل سام هست عمیق بخونید

 بی دردسر رفتی

بی دردسر موندم

قصه ی  تلخت رو

از تو چشات خوندم

بی درد سر تا عشق

راهی نمی مونه

بی دردسر لیلی

عاشق نمیمونه

بی دردسر ای یار

راه رسیدن نیست

بی دردسر این بار

دستت تو دستم نیست

بی دردسر این بار

مجنون شده بی یار

قصم یه فرقی داشت

سیگار بی گیتار

بیدار سر لیلی

شد عاشق فرهاد

مجنون شده تنها

شیرینو کی میخواد؟

بی دردسر گاهی

تا درد راهی نیست

بی دردسر خوبه ؟

تو سینه آهی نیست  ؟

بی دردسر یارت

با تو نمیمونه

بی دردسر شاعر

از عشق میخونه

بی دردسر رفتی

چشمام هنوز خیره

قصه هنوز مونده

مجنون که میمیره

بی دردسرحوا  

هوای رفتن داشت

بی دردسر آدم

بوی شکستن داشت

تو رفتی و آدم

دیگه نشد آدم

بی دردسر عشقت

هیچ وقت نرفت یادم

بی درد از سام

تنهایی  میباره

بی دردسر شب شد

وقت غم یاره

 

 

انقدر که تو میل به گوسفند شدن داری قیمت گوشت بالا رفته است

تو با هزار برهان و دلیل چادر را زیر سوال میبری تا خود فاحشه نام نگیری

تو فاحشه بودن مغز را بهانه میکنی تا بدن برهنه ات به بوته نقد هوس بازان باشد نه هوس براندازان

تو قوس کمرت را ارزش میدانی و من قوس چاه ویلت را نظاره میکنم

دوس پسر و مجاز و غیر مجاز و حرام و حلال و نا پاکی و هرزگی برای تو نیست برای دختر فاحشه همسایه است که تازه بعد ازدواجش عاشق شده

تو همیشه روابط توجیه شده داری طرفت با همه فرق دارد

هوس نیستی و نفسی

اینها دیگر ممنوعیت نیست و روشن فکری و آزادیست و استخر را  آزاد ترین نمونه ی جامعه ی آزاد میدانی

تو پاکی و اسب سفید از نوع پورشه و بنز لایق همسری ات هست و مجنون پلاک موقت امروزی ات قاتریست در پوست انسان

آهای لیلی مجنون تمام کردیم

اما

شارژ ایرانسل با هزینه مکالمه رایگان با حضرت ازرائیل برای عاشق های به آخر خط رسیده موجود است

آهای خانم نجیب یا اسمت را عوض کن یا ما به فاحشگی نجابت بگویییم

حال برو در خیابان فریاد بزن رای ما کلید ....

رای ما آزادی

و همچنان پاک بمان و آزاد تا ما ارزش ها را بهتر درک کنیم

سام تلخ

میگن عقاب ها زمون بارون که میشه برا جلوگیری از خیس شدن بالای ابرا پرواز میکنن

میگن

اما چرت میگن

الان زمون مخفی شدن زیر کوچکترین پناهگاه هاست

جونت میخاره که ادای عقابها رو درآری

میگن وقتی سرابی دیدی خودتو سیراب نشون بده تا به دروغش افتخار نکنه

میگن

اما چرت میگن

وقتی هدف زندگی مون وقتی جاده زندگیمون وقتی تنها امیدو علت بودنمون سرابه سیراب ترین سراب نوش ها تقدیم تو باد

و میگن ....

و همشو چرت میگن

حالا میگم

نیست دلداری که دلداری کند

نیست غمخواری که غمخواری کند

گرچه بسیارند یاران هر طرف

نیست یاری تا مرا یاری کند

یعنی همه چی هست یعنی لیلی هست ابزار هست فقط من نمیدونم چم شده

میگم اما چرت میگم

لیلا و  بقیه دوستان :

 مجنون تمام کردیم و شارژ ایرانسل موجود است با تخفیف مکالمه 40 درصد ضمناً تماس با ازرائیل رایگان است

کاش اندکی هم من موجود بودم موجود ....

سامی نا موزون با اسانس تلخی همیشه

بای تا یه های زود زود

 

و در پس این تنهایی های بی همتا و گیر و دارهای دل به سرقت رفته ام در تشویش ثانیه هایی هستم که میفهمم که مدتی است نیستم

آری رفیق من ، زنده به گور اشتباهات و احساساتی هستم که عمری پایان بخش جاده دم وبازدم لحظه های عاشقی بود

من در واپسین لحظات عمر ودر ثانیه های مشت گره کرده ام و به قدمت قرص های درون مشتم اقرارمیکنم

دلتنگم

دلتنگ تمام لحظه هایی که خاص بودن مخاطبانم به چشمانم آرامش بخشید ولیلا و بی لیلا عقربه های درک نکردن را به حرکت در آورد

من سام ناموزون

در این اندک زمان لاجرم عاشقی میدانم که

میمانم با خاطراتی از جنس

تنهایی

حالم خوب واست و هستم و میمانم

تو یادت نرود بس است من سر پیمانم هستم

 

 

تقدیم به همه دوستان ببخشیدچند وقت نیستم درگیر کارهام هستم .پیروز باشید و بی سام.

صد دفعه گفتم و بازم میگم

تو یه چیز دیگه ای ....

میپرسی چرا ؟

چون تو احمق ترین فردی هستی که احساس تفاوت میکنی

تو فکر میکنی خودت غمت مجنونت نوع آشناییت نوع رابطه هات ایستگاه فعلی روابطت با همه فرق داره

تو فکر میکنی هوس نیستی و هوس فرضت نکردن

تو فکر میکنی روشن فکری و بقیه همه خاموش

آخه عزیزم همه همه همه همینن

همه این حسو دارن

اما

اما

زمونی که این حس اومد سراغت بفهم

اون پدر

اون مادر و اون دوستی که احساس میکنی درکت نمیکنن و نمیفهمنت

بفهم که یه قدم یا چند قدم جلو تر از تو هستن

اونا دور نیستن ازت

فقط و فقط این دوره های تو رو گذروندن و شاید اونها هم به حرف کسایی که فکر میکردن درکشون نمیکنن

گوش نکردن و الان به همون نتیجه رسیدن

عشق تو نه تنها با بقیه فرقی نداشت بلکه تو از همه هوس تر بودی

اینجا نفسی نیست ...

آخه عاشقتم تو به عاشقی میگی هوس

این جمله برا همون توهماتت خوبه یادت نره تو تا وقتی با این طرز فکری همیشه هوس میمونی

از فکر تو تا دید من راهی بجز تردید نیست

پس

تردید کن به خودت و طرفت و در آخر به بقیه

یادت نره این عشق آخر جادش زیر یه پتو و هم خواب شدن با یه خوکه که فکر میکردی متفاوته

و باعث میشه دیگه از صبح فرداش از فکرت و خودت متنفر بشی

اینم از سام امروز

روان شناسی شهر
روان شناسي اجتماعي شهر نام پروژه مطالعاتی  مشترکی است که بین انجمن روان شناسی اجتماعی ایران و دفتر مطالعات اجتماعی معاونت فرهنگی و اجتماعی شهرداری تهران در حال اجراست و طبق توافقات به عمل آمده قرار است در حول این محور ها نشست های فصلی و مطالعات مقطعی و طولی انجام شود. از علاقه مندان نیز در خواست می شود موضوعات وپیشنهادات خود را در این حوزه به آدرس اینترنتی انجمن ارسال نمایند.
آیا روان شناسی اجتماعی می تواند به حل مشکلات اجتماعی از جمله مشکلات شهری کمک کند؟ در این صورت، چگونه می تواند این کار را انجام دهد؟ این سؤالی است که همواره مطرح می شود و پاسخ این است که روان شناسی اجتماعی یک علم بنیادین است که سعی دارد اطلاعات اصولی را در خلال آزمایش و زمینه یابی ها ایجاد کند. یافته های روان شناسی اجتماعی اغلب مشکلات اجتماعی نظیر أسيب هاي اجتماعي،ترافیک،نقاط آسیب خیز، جنایت، آلودگیهای محیطی را شامل می شود و به دنبال راه حلی برای این مسائل می باشد.

روان شناسی شهر در حل مشکل به صورت زیر عمل می کند:
(1)    مشکل: از مشکل به سمت تعریف مشکل پیش می رود و ابتدا به شناسایی مشکل و سپس به تعریف آن می پردازد.
(2)    تجزیه و تحلیل: از تعریف مشکل به سمت تحلیل و توضیح مشکل پیش می رود.
(3)    آزمایش: از تحلیل به سمت پردازش مسأله، تکوین  الگو و آزمایش فرایند می رود.
(4)    کمک:از پردازش الگو به سمت مداخله و ارزیابی مداخلات قبلی و اجرای الگو و در نتیجه کمک به جامعه برای حل مشکلات پیش می رود.
بر این اساس روان شناسی شهر حیطه وسیعی را در بر می گیرد و به بررسی جزییات آنها و پژوهش در این زمینه و ارائه راهکار و حل مسأله می پردازد که تعدادی از آنها به قرار زیر هستند.

(1)    روان شناسی ترافیک
به دانشی که فرد درباره چگونگی به کارگیری اصول رفتاری کسب کرده است، اشاره دارد تا بدین وسیله در موقعیتهای ترافیک سبک رفتاری اش را اصلاح کند که شامل رانندگی، دوچرخه سواری، پیاده روی و دیگر اشکال حرکت در مکانهای مشترک است. یک فعالیت معمول در روان شناسی ترافیک تلاش برای اصلاح ایده های قدیمی رانندگی به سمت ایده های تکنیکی، جدید و مناسب است. هر چه افراد در این موارد دانش بیشتری کسب کنند، بهتر می توانند شخصیت ترافیکی خود را تغییر دهند. همچنین روانشناسان به بررسی تفاوت نگرشهای رانندگان کشورهای مختلف نظیر دانمارک، فرانسه، استرالیا، هلند، اسپانیا و سوئیس پرداخته اند تا دریابند پیش زمینه های اجتماعی و روانی آنها چیست و در چه زمینه هایی بین رانندگان اتفاق نظر و در چه زمینه هایی تعارضاتی وجود دارد و چه عواملی میزان پذیرندگی راه حلهای راننگی را در این افراد افزایش می دهد و در نهایت آنها به این نتیجه رسیده اند که رفتارهایی مانند سرعت، عدم رعایت حق تقدم، عدم رعایت حد فاصل با ماشین جلو، سبقت گرفتن در میان افراد مختلف در یک جامعه و همچنین در جوامع مختلف متفاوت است، بنابراین شروع به تدوین برنامه ها و الگوهایی در این زمینه کرده¬اند.
بنابراین، می توان در این میان به فواید روان شناسی ترافیک نیز اشاره داشت که شامل:
 

• کاهش تلفات انسانی و غیر انسانی
• به کمال رسیدن شخصیت افراد با آموزش مهارتهای میان فردی که موارد زیر را ترغیب می کند:
• رعایت حق تقدم (مؤدب بودن با دیگران)
• داشتن صبر و حوصله ( توجه به احساسات دیگر رانندگان)
• آزادی (خودمسئولیت گری)
• ارزشهای خانوادگی (مؤدب بودن با رانندگان، مسافران و پیاده ها)
• حقوق شهروندی و احترام به حق دیگران (رعایت قوانین رانندگی)
• مصونیت (اتحاد همدلانه در بین رانندگان)
• اخلاق و خردپذیری (همکاری نشان دادن با دیگر رانندگان در ترافیک)
• اتحاد ملی و اجتماعی (شناسایی نشانه های مثبت)
• تمرینهای رانندگی خلاقانه

(2)    روان شناسی و آلودگی صوتی
آلودگی صوتی می تواند به صورت صدای سرزده ای تعریف شود که باعث مختل شدن یا کاهش عملکرد منظم افراد می شود. آلودگی صوتی در شهرها به خصوص شهرهای بزرگ بیشتر از مناطق روستایی می باشد و حتی خانه ها و آپارتمانها را نیز تحت تأثیر قرار می دهد و پژوهشها حاکی از آن است که روی سلامتی و سطح فعالیت افراد نیز تأثیر منفی دارد. این آلودگی شامل صداهایی است که از موارد زیر ناشی می شوند:
 

• هواپیماها
• ماشین ها
• کارخانه ها
• خانه ها

پژوهشهای بسیاری به بررسی تأثیر آلودگی صوتی بر سلامت و بهزیستی افراد پرداخته اند و نتایج نشان داده اند که آلودگی صوتی می تواند به طور منفی افراد را تحت تأثیر قرار دهد که این اثرات منفی به قرار زیر است:
 

• بازدهی
• سلامت جسمانی
• سلامت روانی
• شناخت

با این توصیف پژوهشگران به بررسی این مسأله پرداخته اند و راه حلهای مؤثری را در این زمینه اراده داده اند.

(3)    روان شناسی و آلودگی نوری
آلودگی به هر ماده ای که برای زندگی افراد مضر و آسیب رسان است، اطلاق می شود. یکی از آلاینده ها که هنوز توجه چندانی به آن صورت نگرفته است، آلودگی نوری است. آلودگی نوری می تواند چرخه خواب و زندگی اجتماعی افراد را تحت تأثیر قرار دهد. چون اغلب مهار و کنترل آلودگی نوری ممکن نمی باشد؛ بنابراین، این مسأله تا حدودی برای فرد استرس و تنش به وجود خواهد آورد.امروزه دیگرن دیدن ستاره گان در شهر های بزرگ و آرامش ناشی از آن را داشتن دیگر ممکن نیست.حوزه جدیدی از مطالعات پیرامون این مسئله می تواند تاثیر آلودگی شهر های بزرگدر افزایش وکاهش خلق شهروندان باشد.اختلالات مربوط به خواب و بعضی سندروم های ذیگر مرتبط با آلودگیهای نوری نیز قابل بررسی و مطالعه اند

(4)     روان شناسی و محیط زیست
روان شناسی محیط زیست یک شاخه میان رشته ای است که بر اثر متقابل بین بشر و محیط پیرامونش معطوف شده است. این محیط اطراف شامل محیط زیست طبیعی، موقعیتهای اجتماعی،بافت محیط می باشد و آموزش تأکید بر تکوین یک رشته علمی است که معطوف به مشکل باشد و ارجحیت، حل مشکلات محیط زیست پیچیده و پیگیری بهزیستی افراد در جوامع بزرگ است.این رشته از روانشناسی در اوایل سالهای 2000 رشد چشمگیری داشته وتوجه بسیاری از روان شناسان اجتماعی و محیط را برانگیخته و کارگروهی را در محور 34 انجمن روان شناسی امریکا به خودش اختصاص داده است. در این محور کتاب جدیدی نیز به فارسی ترجمه شده و توسط انتشارات ارجمند به چاپ رسیده است.

(5)    روان شناسی و زیباسازی
زیباسازی شهرها یکی از مسائلی است که به ظاهر شهر کمک می کند و پژوهشهای بسیاری در این رابطه صورت گرفته است. شیوه  مختلفی برای این منظور ارائه شدهاند که به قرار زیر هستند:
(1)    افزایش پارکینگ یا محلهای مناسب در مراکز شهر و مناطق تجاری و اداری
(2)    تعبیه سطلهای جمع آوری زباله در محلهای مناسب تر
(3)    استفاده از رنگ و نقاشی در خیابانها و....


(6)    بازیافت زباله
قبل از آنکه دولتها سرویسهای جمع آوری زباله را راه اندازی کنند، افراد می توانند شروع به تفکیک زباله های خود کنند. در بسیاری از شهرها دیده می شود که زباله ها پشت در خانه ها به طور کلی گذاشته می شوند و توسط شهرداری به مراکز مخصوص زباله حمل می شوند و در بعضی مواقع دیده می شود که این شیشه ها، ظروفهای یکبار مصرف و قوطیها در جوی آب یا پیاده روها ریخته می شوند و مشکل مضاعفی را به وجود می آورند. و در بسیاری از کشورها به زباله به صورت ثروت دیده می شود چون می توانند دوباره به طور سودمندی به چرخه طبیعت بازگردند و تفکیک آنها در مبدأ یعنی توسط مصرف¬کنندگان کار را آسانتر خواهد کرد. بعضی شرکتها برای برگرداندن ظرفهای مصرفی به آنها پاداشهایی را برای مصرف کنندگان در نظر گرفته¬اند.
همچنین، یکی از مقوله های مهمی که در این زمینه رو به رشد است، روانشناسی زباله می باشد. یکی از موادی که در جوامع امروزی دور ریخته می شود، غذا است. همواره دیده می شود که افراد غذای بسیار زیادی را دور می ریزند. آنها غذای خود را درسطح زباله می ریزند به جای آنکه آن را به بی سرپرستان یا نیازمندان بدهند. حتی پژوهشها نشان داده اند دانش آموزان در مدارس ساندویچ اضافه خود را همراه با کاغذش در یک سطح زباله می ریزند و این مسأله رو به رشد است. پژوهشگران به این نتیجه رسیده اند که کودکان آموزش ندیده اند و یا دور ریختن غذا را به عنوان بخشی از نگرانیها ی اجتماعی خود در حرکت به سوی بوم شناختی و مسئولیت اجتماعی در نظر نمی گیرند. در این راستا پژوهشگران در کشور ژاپن به بررسی این موضوع پرداخته اند و راه حلهای مناسبی پیدا کردهداند. یکی از آنها این است که آنها از غذاهای دور ریختنی کودکان مدارس 64 تُن کود آلی به دست آوردند و آن را برای کشاورزی در آن منطقه استفاده کردند و دوباره این مواد را به چرخه غذایی آن مدارس بازگرداندند. بنابراین، ترغیب افراد به استفاده از شیوه های جایگزین می تواند تولید زباله را کاهش داده و عادت "دور ریختن" را از بین ببرد.
همچنین در یکی از پژوهشها سیستمی را طراحی کرده اند که زباله های خشک هفته ای یکبار جمع-آوری می شوند و شهروندان آنها را در سطلهایی که به رنگهای مختلف دارند قرار می دهند و به آنها آموزش داده شده است که به دلیل مکانیزه بودن جمع آوری آنها را در محل مناسب قرار دهند تا اتومبیلها و درختان مانع جمع آوری آنها نشوند و این مسأله را از طریق رسانه ها و مدارس آموزش داده اند و نتایج سودمندی برایشان داشته است.
یکی از بهترین تاثیرات روان شناسی اجتماعی کاربرد شیوه های تغییر نگرش ورفتار بازیافت شهروندان می باشد. با شیوه های مدل سازی ،هنجار های اجتماعی،بازخوردو آگاهسازی و اطلاع رسانی می توان به توسعه فعالیتهای بازیافت  بسیار کمک نمود.

(7)    روان شناسی و جرم
جرم مسأله¬ای جدی است که هر فردی در اجتماع را تحت تأثیر قرار می دهد. این مسأله قربانی ها، مرتکبان جرم و خانواده هایشان را نیز در بر می گیرد. در خلال دهه اخیر میزان جرم افزایش یافته است. دولتها همواره در جستجوی راهها و برنامه هایی از قبیل برنامه های بازتوانی برای کاهش و پیشگیری از جرم و جنایت هستند.
در شهرها همواره مناطقی وجود دارد که جرم خیز هستند و میزان جرم و جنایت در این مناطق بیشتر است. به موجب افزایش جمعیت و رشد شهرها شاخه ای از روانشناسی به عنوان روان شناسی جنایی به وجود آمده است که دستاوردهای مهمی را به همراه داشته است.
عده ای پژوهشگران بر این باورند که محیط یکی از عوامل جنایت است و عده¬ای شخصیت را مسئول می¬دانند. با وجود اینکه شخصیت به تنهایی عامل رفتار جنایی نمی باشد، اما ارتباط بسیار نیرومند و معناداری بین آنها دیده شده است. شخصیت یکی از عواملی است که در ابتدای زندگی شکل می گیرد. شناسایی این مناطق و آموزش به این کودکان در همان ابتدای زندگی یکی از راههای کاهش جرم است.
همچنین، عوامل محیطی نظیر ساختار خانواده نیز ارتباط تنگاتنگی با رفتار جرم دارد. بنابراین، بر اساس پژوهشها ایجاد مراکز آموزشی بیشتر و در دسترس و تشویق آنها برای شرکت در این مراکز در این مناطق یکی از راههای کاهش این مسأله می باشد. از سوی دیگر آموزش زودهنگام در حین تکوین شخصیت به این کودکان گام مؤثری در این زمینه است.

(8)    آلودگی هوا
یکی از مشکلات شهرهای بزرگ سیستم حمل و نقل است. به دلیل رشد جمعیت و مهاجرت از شهرهای و روستاها به کلان شهرها یکی از مسائل مهم سیستم حمل و نقل و به دنبال آن آلودگی هوا می¬باشد. در شهرهای بزرگ معمولاً سیستم جاده و راهها منطبق با رشد جمعیت نیست و تمایل افراد به استفاده از ماشینهای شخصی خود رو به رشد است. ترغیب افراد به استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی و بهتر کردن سیستم راهها یکی از راههای کاهش آلودگی هوا می باشذ که از معضلات شهرهای بزرگ است. بنابراین اتخاذ برنامه هایی در این زمینه می تواند اثربخش باشد.

 روان شناسی فرافردی ،

‌مطالعه ی روان شناختی تجربه های فرافردی ( تجربه هایی که افراد را به سوی تعالی سوق می دهند ) و همبستگی ها ی آن هاست .

امروزه این رویکرد در افق رشته های گوناگونی مانند بهداشت ، علو م اجتماعی ، انسان شناسی و جامعه شناسی هم پدیدار شده است .
روان شناسی فرافردی ، مطالعه ی کل وجود آدمی است و هم پوشی بسیاری با نظریه های شخصیت ، روان شناسی نا بهنجاری یا مشاوره یا روان شناسی بالینی ، روان شناسی اجتماعی و تاریخچه ی مکتب های روان شناسی دارد . این نخستین مکتب روان شناسی است که فرایند درمان را به " سفر قهرمان " مانند می کند ، یک بیداری درونی یا سیر – و – سلوکی تا سرچشمه های معنوی هستی .
روان شناسی فرافردی برابر نهاد پارسی Transpersonal Psychology  است که به مفاهیمی می پردازد که ورای مفاهیم معمولی فردی است . دل مشغولی این در سرشته ، مطالعه ی آن دسته از حالت هایی است که در آن افرارد حسی ژرف تر از کیستی خود ، یا حسی سترگ تر از ارتباط با طبیعت ، یا ابعاد معنوی را می آزمایند .
تعریف فرافردی از "خود" هم "من" (ego) و هم "روح" یا "نفس " را در بر می گیرد . دانشمندان این شاخه از روان شناسی ، با در هم آمیزی کارهای روشنگر فروید ، یونگ ، رفتار گرایان ، و روان شناسان انسان گرا ، "پژوهندگان هوشیاری آدمی" به شمار می روند .
یونگ نخستین روان شناسی بود که این اصطلاح را به کار برد و بعد ها مطالعات آبراهام مزلو در زمینه ی "خود شکوفایی " محرک بسیار نیرومندی بود که پاسخ آن به پایه گذاری روان شناسی فرافردی به عنوان رشته ای پژوهشی انجامید .
برخی از روان شناسان و پژوهش گران ، آن را شاخه ای از روان شناسی انسان گرا به شمار آورده اند ولی مبلغان این مکتب ، آن را "نیروی چهارم" روان شناسی پس از روان کاوی ، رفتار گرایی و روان شناسی انسان گرا به شمار می آورند .
مکتب های گوناگون روان شناسی برای تبیین رفتار آدمی از الگوهای مختلفی بهره می گیرند که در این میان الگوی فرافردی متفاوت ، متنوع ، جامع و کل نگر است .
برخی از جستار های فرافردی عبارت اند از : خلاقیت و الهام ، هنر فرافردی ، هوشیاری رویا ، تجربه های هوش ربا و روان دارو شناسی ، تجربه های اوج و عرفانی ، تجربه های نزدیک به مرگ (NDE) ، هم پوشی تجربه های معنوی و اختلال های روان شناختی ، روان شناسی خود و خود برتر ، تجربه های فراهنجار ، روش های تحقیق فرافردی ، فوریت ها و پیدایی های معنوی ، تجربه های آرکی تایپی ، اعتیاد و بازپروری و تشخیص مشکلات دینی و معنوی و معنویت نا مطلوب .

آسیبهای اجتماعی یکی از مباحث مهم در روانشناسی اجتماعی هستند. از آنجایی که خواستگاه این آسیبها جامعه است، بسیاری از خصوصیات و صفات جامعه را هم دربردارند. از مهمترین این ویژگی‌ها پویایی آنهاست، به این معنی که آسیبهای اجتماعی نیز همانند خود جامعه پویا بوده و بصورت درون زاد و برون زاد تغییر پیدا میکنند. از جمله صفات مهم دیگر، می‌بایست به انواع فراگیر یا بومی این آسیبها اشاره کرد. آسیب اجتماعی فراگیر، آسیبی است که در هر جامعه (یا اکثر جوامع) مشکل آفرین بوده و بعنوان یک معضل به آن توجه می‌شود اما آسیب بومی، نوعی رفتار اجتماعی است که در یک جامعه خاص، بنا بر روابط و ساختار آن جامعه ممکن است آسیب به شمار بیاید ولی در جوامع دیگری آسیب نباشد. مثلا استفاده از تلفن همراه یا بکارگیری سیستم sms میتواند در جامعه نوجوانان ایرانی موجب آسیب شود ولی در یک جامعه اروپایی چنین نباشذ.

 نکته بسیار مهم دیگری که در ارتباط با آسیب های اجتماعی باید به آن توجه کرد، چگونگی تولید و ظهور یک آسیب است. آنها عمدتا با تغییرات ساختاری جامعه بطور خودبخود بوجود میآیند و در واقع زمینه ساز آنها تغییرات ساختاری در روابط اجتماعی است. تغییراتی که بطور پویا در جامعه عارض شده و جامعه بنابر ساختارها و هنجارهای خود به مقابله با این تغییرات میپردازد. در یک رویارویی ناموفق و ناکارآمد اجتماعی، آسیب اجتماعی ظهور مییابد. بعبارت دیگر هر چقدر که جامعه برای تغییرات بوجود آمده از آمادگی و توان پاسخگویی بیشتری برخوردار باشد و خود را به ابزارهای بیشتری مجهز کرده باشد، امکان تولید یا فراگیری یک آسیب اجتماعی کاهش می‌یابد و حتی در مواردی مسئله فقط در حد یک مشکل محدود و موردی باقی مانده و به یک آسیب تبدیل نمی‌شود.

یکی از کارآمدترین و مهمترین ابزارهای مقابله یا حتی تهاجم در این مقوله، ابزارهای فرهنگی است و توجه به این نکته ضروری مینماید که بسترهای فرهنگی در حقیقت شرط لازم برای تغییرات اجتماعی هستند. هر تغییر مثبت یا منفی اجتماعی ابتدا با زمینه‌سازی فرهنگی قدم برمیدارد و تنها وقتی که بصورت فرهنگی فراگیر شد، تغییر آغاز می‌گردد. مجددا یادآوری میگردد که فراگیری فرهنگی و نه لزوما پذیرش فرهنگی. آشنایی فرهنگی با یک مقوله جدید، زمینه ظهور تغییر را فراهم مینماید. آسیبهای اجتماعی نیز با تبعیت از همین اصل، قبل از آنکه بصورتی فراگیر تاثیرات منفی خود را آشکار سازند باید جامعه را با خود آشنا کنند و آمادگی فرهنگی برای پذیرش خود را کسب نمایند. در این حیطه رسانه‌ها به حق بیشترین تاثیر و توان را دارا هستند و تلویزیون یکه تاز این میدان. تعداد زیاد مخاطب، گستردگی طیف مخاطبین، زمان طولانی تاثیر گذاری، استفاده از ابزارهای شنیداری ودیداری، عضویت بلامنازع در خانواده‌ها، ... همگی نشان دهنده قدرتمندی این شکل از رسانه در فرهنگ سازی مخرب یا مثبت است. در یک مثال موفق اخیر برای آنکه در رفتارهای ترافیکی مردم تغییرات مثبتی بوجود آید، پخش برنامه‌های کوتاه ولی جالب و پرمخاطبی مثل انیمیشنهای ترافیکی از سیما، ابتدا آشنایی با فرهنگ ترافیک و آمادگی پذیرش اجتماعی را بوجود آورد و سبب شد تا اجرای قوانین ترافیکی مثل اجباری شدن بستن کمربند ایمنی یا اجرای قوانین ترافیک جاده‌ای ممکن گردند.

 متاسفانه این امر در موارد منفی نیز به همین اندازه و شاید کمی بیشتر توان اثرگذاری دارد. اینکه رسانه ملی و بطور خاص تلویزیون چقدر به این رسالت خود واقف هستند موضوع مهمی است که گاهی به نظر می‌رسد مورد غفلت قرار می‌گیرد. چند سالی است که سیما در ایام خاص مثل ماه رمضان یا دهه محرم اقدام به پخش سریالهای خاص این ایام نموده که از یک طرف سرگرم کننده بوده و از طرف دیگر متناسب با این ایام پیام اخلاقی یا عرفانی نیز به بیننده منتقل کند و در این تجربه شاهد نمونه‌های موفقی چون سریال شب دهم یا سریال صاحب دلان نیز بوده‌ایم. اما امسال بیننده روزه دار ایرانی با یک شوک رسانه‌ای روبرو شده است. این اتفاق به واقع یک شوک است چون به نظر می‌رسد تمام شبکه‌ها در تلاش بوده‌اند تا گویی نه برای ماه مبارک رمضان که برای ماه بزرگداشت معتادان و مواد مخدر برنامه سازی کنند. در تمام سریالهای امسال مواد مخدر و اعتیاد یا موضوع اصلی است یا حوادث حول آن رقم می‌خورند و این سوال در ذهن بیننده بوجود می‌آید که در این ایام خاص، در ساعات خاص و ویژه بعد از افطار که همه خانواده بیننده هستند، پرداختن به این موضوع چقدر درست است؟ اگرچه به نظر میرسد برنامه سازان با عنایت به آسیب زایی اعتیاد و در جهت رد یا مذمت این پدیده، مقوله اعتیاد را وارد سناریو خود نموده‌اند، اما باید توجه نمود که این ورود چه تاثیری در پی خواهد داشت. همانطور که در مقدمه بحث نیز ذکر شد، هر پدیده اجتماعی بطور عام و آسیبهای اجتماعی بطور خاص، ابتدا از طریق آشنا کردن فرهنگ خود با جامعه وارد عمل می‌شوند. مهم نیست که این آشنایی چه پیام ضمنی را دربر داشته باشد. مهم نیست که تلویزیون با چه پیامی اقدام به آشناسازی یا متاسفانه گاها فرهنگ سازی اعتیاد بپردازد، مهم تاثیری است که این برنامه در فرهنگ عامه مردم بالاخص کودکان و نوجوانان برجای می‌گذارد. بطور مثال در سریالهای امسال، نام مواد مخدر بصورتهای گوناگون و با اصطلاحات تخصصی، قضایی، عامیانه و حتی با استفاده از اصطلاحات ویژه فروشندگان نامیده می‌شوند. شیوه‌های مختلف استفاده و مصرف مواد ( حتی با شیوه خاص حل کردن در چای) نشان داده می‌شود. نحوه تقسیم بندی و جزء کردن مواد مخدر توسط مصرف کننده، نمایش که در واقع آموزش داده می‌شود. نمونه‌هایی از خرید و فروش مواد مخدر، صحنه‌هایی از این سریالها است. عمده دیالوگهای طنز بطور مستقیم مربوط به اعتیاد است!!!

  هدف از طرح این موارد در ساعاتی که همه خانواده بیننده تلویزیون هستند، چیست؟ این صحنه‌ها تا چه اندازه هشدار دهنده یا منزجر کننده هستند؟ آیا طبق اصول بدیهی روانشناختی، طنز و هیجان مثبت همراه با این صحنه‌ها موجب هیجان و به تبع آن تفکر مثبت نسبت به مسئله اعتیاد نمی‌گردد؟ اعتیاد شخصیت محبوب یا مورد توجه فیلمنامه، همراه با حس همزاد پنداری و الگوگیری بیننده، بخصوص بیننده نوجوان، چه نتیجه‌ی اخلاقی بر جای خواهد گذاشت؟

  همواره در طراحی برنامه‌های تلویزیون و حتی پخش برنامه‌های خارجی شاهد توجه به چنین نکاتی در زمینه‌های دیگر هستیم. مثلا نامهای مختلف مشروبات الکلی، شیوه یا آداب نوشیدن آنها در مراسم مختلف، بکارگیری اصطلاحات رایج همراه با مصرف مشروبات الکلی و حتی نمایش ظروف خاص آنها از جمله مواردی است که مسئولین به درستی و با دقت مناسب، از پخش و اشاعه آن امتناع می‌کنند. اما مشخص نیست چرا در مورد مواد مخدر چنین حساسیت و دقتی کمرنگ‌تر است، درحالیکه آسیب‌زایی مواد مخدر در جامعه امروز ما به مراتب بیش از آسیبهایی مانند مصرف الکل می‌باشد. 

 به نظر ضروری است تا بار دیگر بر اهمیت رسالت و نقش رسانه بخصوص تلویزیون در فرهنگ سازی جامعه توجه گردد و این نکته مدنظر قرار گیرد که شیوه انتقال و بار هیجانی همراه با یک پیام نسبت به ارائه مستقیم و کلامی آن، تاثیر بیشتری بر مخاطب دارد./